بهداشت حرفه ای چیست؟

مهندسی بهداشت حرفه‌ای یا ایمنی کار چیست؟

مهندسی بهداشت حرفه‌ای یا ایمنی کار (به انگلیسی: Occupational Hygiene Engineering/ Occupational Health /Engineering / Occupational Hygiene and Safety Engineering / Industrial Hygiene Engineering) شاخه‌ای است از علوم مهندسی و عبارت است از شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان‌آور موجود در محیط کار به همراه یک سری مراقبت‌های بهداشتی درمانی به منظور سالم‌سازی محیط کار و حفظ سلامت نیروی کار.

مهندسی بهداشت حرفه‌ای را می‌توان به‌طور خلاصه علم و هنر تأمین سلامت در محیط‌های شغلی تعریف کرد و یک مهندس بهداشت حرفه‌ای یا مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار کسی است که وظیفه شناسایی، ارزشیابی و حذف یا کنترل عوامل مخاطره‌آمیز شغلی را به عهده دارد.

نخستین کمیته مشترک سازمان بهداشت جهانی وسازمان بین‌المللی کار که در سال ۱۹۵۰ تشکیل شد، مهندسی بهداشت حرفه‌ای را چنین تعریف نموده‌است:تامین و ارتقاء عالی‌ترین سطح سلامت جسمی، روانی واجتماعی برای کارگران همهٔ مشاغل، پیشگیری از بیماری‌ها و حوادث ناشی از کار، به‌کارگماردن نیروی کار درمحیط و شغلی که از لحاظ جسمی و روانی قدرت انجام آن را دارد و به‌طور خلاصه تطابق کار با انسان یا ارگونومی که از کلمه یونانی برگرفته شده‌است.

مهندسی بهداشت حرفه‌ای رشته‌ای است که به محیط کار بر می‌گردد. در واقع متخصصان در این رشته خطرهای بالقوه‌ای که در محیط کار وجود دارد را شناسایی می‌کنند و در مراحل بعد به اندازه‌گیری و ارزیابی این خطرات و کنترل آن‌ها می‌پردازند. البته کسانی که علم بیشتری در این رشته دارند، خطرهای شغلی را پیش‌بینی می‌کنند. به این نکته باید اشاره کرد که کسب این مهارت‌ها به نحوه تربیت دانشجویان بستگی دارد.

هدف کلی مهندسی بهداشت حرفه‌ای

نگهداری و بهبود حداکثر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان مشاغل مختلف از طریق پیشگیری از خطرات تهدیدکننده سلامت کارگران، مطالعه شرایط نامناسب محیط کار و اثرات سوء آن بر تندرستی آنان است. کارشناسان بهداشت حرفه‌ای که در این زمینه فعالیت دارند، با شناختی که از محیط کار، فرایندهای کاری، خطرات و عوامل زیان‌آور محیط کار، و نیز تأثیراتی که این عوامل بر سلامت شاغلین می‌گذارند، از طریق بررسی، ارزیابی، اندازه‌گیری وکنترل عوامل زیان‌آور محیط کار، درصدد سالم‌سازی و بهسازی محیط کار برمی‌آیند؛ بنابراین از این طریق باعث کنترل بیماری‌ها، عوارض و آسیب‌های شغلی و در نهایت تأمین سلامت شاغلین می‌گردند.

برنامه‌ها و فعالیت‌های بهداشت حرفه‌ای

به منظور دست یابی به هدف فوق در بهداشت حرفه‌ای برنامه‌هایی درنظرگرفته شده‌است که به‌طور خلاصه عبارتند از:

1- معاینات پزشکی گوناگون برای کلیه کارکنان

2- برنامه‌های مربوط به حفاظت فنی و ایمنی کارگران

3- برنامه‌های مربوط به بهداشت محیط کار شامل شناخت و ارزیابی عوامل زیان‌آور محیط کاروارائهٔ طرح‌های کنترلی و بهسازی محیط کار

4- ایجاد امکانات درمانی و اورژانس طب کار

5- برنامه‌های مربوط به آموزش برای بهداشت

6- برنامه‌های مربوط به تغذیه کارگران

7- برنامه‌های مربوط به نوتوانی و توانبخشی حرفه‌ای

فعالان عرصه سلامت، ایمنی و بهداشت، با حضور خود در همه عرصه ها از جمله صنعت، با هدف مقدس حفظ و ارتقای سلامت جامعه، مخصوصا کارگران گام برداشته و سعی در پایین آوردن آمار حوادث، بیماری ها، تهدیدها و حرکت در جهت رشد صنعت و پیشرفت کشور با حمایت از نیروی انسانی و بهسازی محیط کار نموده اند، و این چیزی جز عبادت خالصانه نیست. همزمان با گرامیداشت هفته سلامت و فرا رسیدن 28 آوریل، روز جهانی بهداشت حرفه ای و ایمنی فرصتی فراهم آورد تا یک بار دیگر از تلاش خالصانه همه همکاران عرصه سلامت، خصوصاً مهندسین بهداشت حرفه ای، ایمنی و بازرسان بهداشت کار، قدردانی نموده و برای همه عزیزان آرزوی سلامتی و بهروزی نماییم .